Pas Kuipera

To rejon poza orbitą Neptuna w przybliżeniu w odległości 30 do 100 AU od Słońca zawierający wiele małych, lodowych ciał. Obecnie sądzi się, że jest to źródło komet krótko – okresowych. Sporadycznie orbity obiektów z Pasa Kipera zostaje zakłócone przez oddziaływanie grawitacyjne wielkich planet w taki sposób, że ciała te przechodzą przez orbitę Neptuna. Jeżeli dodatkowo przejdą one w pobliżu planety to zostaną najprawdopodobniej wypchnięte poza Układ Słoneczny lub wejdą na orbitę krzyżującą się z innymi planetami, co spowoduje, że mogą się one dostać do samego centrum Układu. Nazwa tego obiektu pochodzi od nazwiska Gerarda Kipera, który przewidział istnienie tych ciał w roku 1950. Pierwsza planetoida należąca do pasa została odkryta w 1992 przez D.Jewitt i J. Luu za pomocą teleskopu w obserwatorium na Mauna Kea (Hawaje).

Pas Kuipera (Kuiper Belt)

Pas planetoid

Obszar rozciągający się pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza w odległości od 1,7 do 4 jednostek astronomicznych Słońca. Zawiera miliardy planetoid poprzedzielanych rozległymi obszarami pustej przestrzeni. Planetoidy mogą być węglowe, kamienne lub metaliczne. Zdaniem naukowców planety uległyby skupieniu w jedną planetę, gdyby nie wpływ potężnego pola grawitacyjnego Jowisza. 4,5 miliarda lat temu pas planetoid zawierał 1200 razy więcej masy niż obecnie. Występowały w nim setki ciał większych niż Ceres(największa znana planetoida). Planetoidy zderzały się ze sobą, jednak pole grawitacyjne Jowisza uniemożliwiło im połączenie się w planetę. Większość planetoid krąży po orbitach stabilnych, niemal kołowych orbitach w pasie głównym.

Pas planetoid (białe plamki)

Pas planetoid

Ponad połowę całkowitej masy pasa planetoid zawierają cztery największe znajdujące się w nim ciała: Ceres, Westa, Pallas i Hygiea. Mają one średnice większe niż 400 kilometrów, a największa z nich, Ceres, ma średnicę około 950 kilometrów i jest zaliczana do planet karłowatych.

Ceres – planeta karłowata, do 24 sierpnia 2006 uważana za największą ze wszystkich planetoid z pasa głównego między orbitami Marsa i Jowisza. Została odkryta jako pierwsza przez włoskiego astronoma Giuseppe Piazzi'ego 1 stycznia 1801 w obserwatorium astronomicznym w Palermo. Piazzi poszukiwał planety przewidzianej przez regułę Titiusa-Bodego. W sierpniu 2006 roku Ceres została uznana za planetę karłowatą.

Ceres

Krater na Ceres

Układ słoneczny na pustyni

Jak naprawdę wygląda uład słoneczny?

Sam się przekonaj, oglądając ten film.

Planeta, która przestała być planetą- Pluton

Pluton- planeta karłowata w Układzie Słonecznym. Do 2006 roku Pluton był uznawany jako planeta, lecz stwierdzono że jest zbyt mały aby rzeczywiście nią być. Odkrył go w 1930 roku Clyde Tombaugh. Astronom ten porównując serię zdjęć nocnego nieba stwierdził, że jeden niewielki punkt porusza się niezgodnie z kierunkiem biegu gwiazd na nieboskłonie. Pluton porusza się na ekstremalnie elipsowatej orbicie, która częściowo przebiega w bezpośredniej bliskości orbity Neptuna. Temperatura -230 stopni Celsjusza czyni ciało niebieskie bardzo zimnym. Dzień na Plutonie trwa 6,4 dni ziemskie, a rok 248 lat ziemskich. Średnia odległość od Słońca wynosi 5914 mln km, a atmosferę tworzą azot i metan. Ma też cztery naturalne satelity z czego największym jest bardzo duży w porównania do Plutona Charon. Inne ciała niebieskie, które okrążają Plutona są bardzo małe,ok.15-30km.
Powierzchnia Plutona wygląda na warstwę skorupy lodowej, składającej się z zamarzniętego ozonu, dwutlenku węgla i metanu. Powierzchnia ta może być pokryta kraterami po uderzeniach skalnych meteorów. Patrząc z perspektywy tej planety Słońce musi wyglądać jak nieco jaśniejsza gwiazda na nieboskłonie. Mimo to Słońce dostarcza tyle energii cieplnej, że wystarcza ona do tego aby górna warstwa powierzchni mogła odparować i stworzyć rzadką atmosferę. Wielki księżyc Charon wisi majestatycznie nad horyzontem planety.

Pluton

 

Władca mórz i oceanów- Neptun

Neptun- Ósma i ostatnia planeta Układu Słonecznego. Jest to najdalej od Słońca krążącą gazowa planeta w Układzie Słonecznym. Budowa planety jest bardzo podobna do budowy Urana z tym, że jest on od niego nieco mniejszy ale za to cięższy. Z powodu dużego oddalenia od Słońca Neptun otrzymuje bardzo mało ciepła. Temperatura zewnętrznych warstw atmosfery wynosi –218°C. Jak się wydaje, wewnątrz planety jest jakieś źródło ciepła, które może być pozostałością po okresie tworzenia się Neptuna. Wewnętrzna budowa Neptuna przypomina bardzo budowę Urana. Skaliste jądro otacza warstwa lodu wodnego, amoniaku i metanu, pokrytego warstwą cząsteczkowego wodoru. Neptun jako jedyna planeta został odkryty dzięki obliczeniom matematycznym, nie obserwacjom. Niespodziewane zmiany w orbicie Urana doprowadziły astronomów do wniosku, że podlega ona perturbacjom nieznanej planety. Neptun został odnaleziony w odległości jednego stopnia od przewidywanej pozycji. Wkrótce po odkryciu planety pojawił się kolejny problem związany z nazwą. Niektórzy, ze względu na kolor, chcieli nazwać ją Oceanus. Były również propozycje takie jak Janus czy Le Verrier. Sam odkrywca wolał jednak, aby nazwa wywodziła się z mitologii. Neptun był rzymskim bogiem wód. Neptuna nie można ujrzeć gołym okiem, potrzeba do tego przynajmniej niewielkiego teleskopu. Wówczas ujrzymy błękitnawą tarczę podobną do Urana. Za ową barwę odpowiedzialny jest metan, którego w atmosferze planety jest ok. 2%. Jeden obrót wokół własnej osi trwa 16 godzin, 6 minut i 36,003 sekundy. Podobnie jak i pozostałe planety jowiszowe, Neptun ma pierścienie.

Neptun

 

Lodowy gigant- Uran

Uran- jest to pierwsza planeta, która została odkryta w czasach nowożytnych. Planeta była wcześniej wielokrotnie obserwowana, ale za każdym razem uznawano ją za gwiazdę.  Jest także trzecią największą i czwartą najmasywniejszą planetą naszego systemu. Siódma planeta układu słonecznego. Budowa i skład chemiczny Urana w dużej mierze odróżniają go od Jowisza i Saturna. Przede wszystkim Uran zawiera stosunkowo mało wodoru - 15% masy, i tylko niewielką domieszkę helu. Uran posiada bardzo cienkie i słabo widoczne pierścienie, których bezpośrednio nie da się zaobserwować z Ziemi. Uran posiada 27 znanych księżyców. Prawie wszystkie krążą po wyjątkowo okrągłych i regularnych orbitach. Różnica temperatur między równikiem biegunem wynosi tylko kilka stopni. Mechanizm występującego tu przepływu ciepła pozostaje nieznany.
Oś obrotu Urana jest nachylona pod kątem 97,77 stopnia do kierunku prostopadłego do ekliptyki, tak więc jego oś obrotu znajduje się niemal w płaszczyźnie Układu Słonecznego. Skutkuje to zmianami pór roku całkowicie odmiennymi od zachodzących na innych planetach. Ruch obrotowy innych planet można wizualizować jako obrót przechylonego bączka na płaszczyźnie Układu Słonecznego, podczas gdy Uran obraca się tak, jakby leżał “na boku”. W czasie przesilenia jeden biegun jest zwrócony do Słońca; znajduje się ono niemal w zenicie nad tym biegunem. Jedynie wąski pas wokół równika doświadcza szybkiego cyklu dzień-noc, jednak Słońce porusza się tam bardzo blisko linii horyzontu, jak w ziemskich regionach polarnych w czasie równonocy. Po przeciwnej stronie orbity Urana orientacja biegunów względem Słońca jest odwrotna. Każdy biegun przez około 42 lata ziemskie doświadcza zjawiska dnia polarnego, a następnie przez kolejne 42 lata nocy polarnej. Podczas równonocy Słońce znajduje się ponad równikiem Urana, dając cykl dnia i nocy, podobny do spotykanych na większości innych planet. Ostatnia równonoc na Uranie miała miejsce 7 grudnia 2007 roku. Jednym z rezultatów takiej orientacji osi jest to, że średnio w ciągu roku regiony polarne Urana otrzymują więcej energii od Słońca niż obszary równikowe. Niemniej jednak Uran jest cieplejszy na równiku niż na biegunach. Nie jest znany mechanizm, który za to zjawisko odpowiada. Także powód niezwykłego nachylenia osi Urana nie jest znany z całą pewnością, ale istnieje hipoteza, że w początkowych etapach tworzenia się Układu Słonecznego masywna protoplaneta zderzyła się z Uranem, powodując przechylenie osi obrotu planety.

Uran

Najładniejsza planeta obserwowana z Ziemi- Saturn

Saturn- Druga pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego po Jowiszu. Saturn posiada najmniejszą gęstość ze wszystkich planet całego Układu Słonecznego. Saturn jest wyraźnie spłaszczony na biegunach. Okres obrotu planety wokół własnej osi na równiku jest szybszy niż na biegunach i trwa 10h 14min. W przybliżeniu tyle też trwa doba. Saturn imponuje ilością (drugą po Jowiszu) księżyców - z 60 dotychczas odkrytych, 48 ma już oficjalne nazwy. Bardzo charakterystyczną cechą Saturna jest ułożone wokół planety ponad 10000 oddzielnych pierścieni. Mówiąc o pierścieniach Saturna wyróżnia się zazwyczaj siedem największych pierścieni. Są one zbudowane są z milionów bryłek lodu, oraz skał łączących się w zależności od gęstości. Powstanie pierścieni Saturna wyjaśnia się tym iż   mogą to być pozostałości po którymś z naturalnych satelitów, który rozpadł się po zderzeniu  z jakimś innym ciałem, być może kometą. Najładniejsza planeta układu słonecznego? Bez wątpienia wygrywa Saturn. Wszystko dzięki jego pierścieniom, składającym się głównie z lodu i w mniejszej ilości z odłamków skalnych. Jako pierwszy dziwne zjawisko wokół Saturna zauważył Galileusz w 1610 roku, ale ponieważ posługiwał się słabą lunetą, uznał, że widzi dwa duże ciała obok Saturna.

Saturn

Największa planeta układu słonecznego- Jowisz

Jowisz- Największa planeta Układu Słonecznego. Jego masa dwukrotnie przewyższa masę wszystkich pozostałych planet naszego układu. Średnica równikowa to 142 984 kilometry. Posiada wiele księżyców (co najmniej 63- najwięcej ze wszystkich palnet Układu Słonecznego) oraz pierścienie. Jowisz wraz z Saturnem, Uranem i Neptunem to planety gazowe, czasem nazywane również planetami jowiszowymi. Jowisz jest najszybciej obracającą się planetą w Układzie Słonecznym, co powoduje duże spłaszczenie planety na biegunach. Na okrążenie słońca potrzebuje ok.12 lat, a obrót wokół własnej osi zajmuje mu ok.10 godzin. Atmosfera Jowisza składa się w ok. 86 % z wodoru i ok. 14 % z helu. Na Jowiszu panuje przyciąganie ośmiokrotnie większe od ziemskiego. Jowisz to gazowy olbrzym. Obiega on Słońce w 4 333,287 dni, lecz okres jego obrotu wokół osi to tylko 9h 55m 30s, co jest najszybszym zmierzonym okresem obrotu w Układzie Słonecznym. Z tego powodu na powierzchni planety wieją silne wiatry i trwają ciągłe burze. Najbardziej znaną cechą Jowisza jest Wielka Czerwona Plama, trwały antycyklon, znajdujący się 22 stopnie na południe od równika, którego średnica jest większa od średnicy Ziemi. O jego istnieniu wiadomo od co najmniej 1831. Prawdopodobnie zaobserwowano go już w 1665. Modele matematyczne wskazują, że burza jest stabilna i jest stałą cechą planety. 

Jowisz

Czerwona planeta- Mars

Mars-  Czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Mars posiada dwa niewielkie księżyce o nieregularnych kształtach i jest planetą o połowę mniejszą od Ziemi. Atmosfera Marsa jest bardzo cienka i rozrzedzona. Średnie ciśnienie atmosferyczne waha się w granicach 750 paskali. Czerwona planeta składa się ze stałego jądra o promieniu ok. 1700 km, w skład którego wchodzą przede wszystkim nikiel i żelazo. Jest ono otoczone skalistym płaszczem. Powierzchnię planety stanowi 30 kilometrowa, skorupa składająca się w 2/3 z krzemu, ale także żelaza i jego związków, takich jak tlenek żelaza i siarczek żelaza, dzięki którym planeta ma czerwony kolor. Temperatura na Marsie zmienia się bardzo gwałtownie w ciągu trwania roku. Powodem tych wahań jest kształt marsjańskiej orbity: jest ona silnie eliptyczna. Średnia temperatura na czerwonej planecie wynosi od –120°C do 22°C. Mars znany jest w Układzie Słonecznym z najwyższych łańcuchów górskich oraz największych kanionów. Najwyższa góra na Marsie, a za razem największa w Układzie Słonecznym - Olympus Mons - stożek wygasłego wulkanu, ma ponad 24 km wysokości i ok. 550 kilometrową średnicę podstawy.
Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga wojny – Marsa. Zawdzięcza ją swej barwie, która przy obserwacji wydaje się być rdzawo-czerwona i kojarzyła się starożytnym z pożogą wojenną.

Mars

Nasz dom- Ziemia

Ziemia- Jest trzecia w kolejności (licząc od Słońca). Wokół Ziemi krąży jeden naturalny satelita- Księżyc. Budowa wewnętrzna Ziemi składa się z jądra, płaszcza, oraz skorupy. Skład chemiczny Ziemi to głównie żelazo, tlen, krzem, magnez. Średni promień Ziemi wynosi 6.371 km, objętość 1.083 x 1018, temperatura powierzchni wynosi średnio 14°C, a wnętrza, ok. 5.000°C. Pod względem gęstości Ziemia zajmuje pierwsze miejsce wśród planet Układu Słonecznego. 71 % powierzchni Ziemi zajmuje woda, jednie 29% stanowią lądy. Ziemia jest jedyną planetą w Układzie Słonecznym, na której woda może powszechnie występować w stanie ciekłym. Ziemia, jak i pozostałe obiekty Układu Słonecznego, uformowała się około 4,54 lat temu z obłoku pyłu i gazu pozostałych po produkcji Słońca. W wieku 300 mln lat Ziemia zderzyła się z obiektem wielkości Marsa, nazywanym Theą. Z odłamków po zderzeniu uformował się Księżyc. Ziemia jest aktualnie jedynym miejscem w kosmosie, gdzie człowiek ma stuprocentową pewność co do istnienia życia. Zamieszkiwana jest przez miliony gatunków grzybów, zwierząt i roślin. Wśród nich jedynym inteligentnym gatunkiem jest człowiek. Jego głównymi osiągnięciami w badaniach kosmosu są:

• Wysłanie człowieka na Księżyc;
• Zbadanie planet zewnętrznych Układu Słonecznego;
• Ułożenie map nieba;
• Wykonanie fotografii odległych galaktyk z pomocą Teleskopu Hubble'a. 

Ziemia

Planeta miłości? - Wenus

Wenus- jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim po Słońcu i Księżycu widocznym z Ziemi. Ponieważ obserwacje tej planety są możliwe tylko wieczorem i rano, nazywana jest także: Jutrzenką, Gwiazdą Poranną lub Gwiazdą Wieczorną. Jej nazwa wzięła się od rzymskiej bogini miłości. Jedną z cech charakterystycznych Wenus jest bardzo gruba warstwa chmur, uniemożliwiająca jakiekolwiek obserwacje powierzchni planety. Atmosfera Wenus składa się głównie z dwutlenku węgla (96,5 %) oraz, w znacznie mniejszym stopniu, z azotu (ok 3,5 %). Wenus posiada słabe pole magnetyczne, które jest o trzy rzędy wielkości mniejsze od ziemskiego. Temperatura na powierzchni globu oscyluje w granicach 400°C, a w niektórych miejscach nawet 500°C. Pomimo faktu, iż Wenus znajduje się prawie dwa razy dalej od Słońca niż Merkury, jest ona najgorętszą planetą w Układzie Słonecznym. Tak wysoka temperatura jest spowodowana przez efekt cieplarniany. Co ciekawe - Wenus krąży w ekosferze Układu Słonecznego i do pewnego okresu na Ziemi i Wenus panowały zbliżone warunki. Wenus była gorętsza o niespełna 10 stopni Celsjusza. Ziemię mógł spotkać los podobny do Wenus, jednak stało się coś, co spowodowało, że obie planety podążyły inną drogą ewolucji. Na Ziemi spadł deszcz i cały dwutlenek węgla z atmosfery wchłonęły skały. Potem przyszło zlodowacenie, co pozwoliło Ziemi ostygnąć. Wenus nie miała tyle szczęścia i cała jej woda wyparowała i w postaci pary unosi się w jej bardzo gęstej atmosferze. Gdyby nie to - realne by były wycieczki do tropików na Wenus. Patrząc na Ziemskie niebo najjaśniejszym obiektem jest Wenus, zwana także gwiazdą poranną lub gwiazdą wieczorną. Jednocześnie Wenus jest najbliższą Ziemi planetą. Jej odległość od Ziemi to tylko 38 milionów kilometrów. Nie liczymy Księżyca - on jest satelitą Ziemi, a nie planetą układu Słonecznego.

Wenus

Najmniejsza planeta układu słonecznego - Merkury

Merkury- licząc od Słońca, pierwsza planeta Układu Słonecznego. Pod względem wielkości w Układzie Słonecznym zajmuje ósme miejsce. Jest to jeden z najjaśniejszych obiektów na niebie, jednakże niewielka odległość od Słońca oraz stosunkowo szybki ruch obiegowy czynią Merkurego niezwykle trudnym do obserwacji. Powierzchnia Merkurego jest bardzo podobna do powierzchni Księżyca - występują liczne i głębokie kratery. Planeta nie posiada atmosfery; nie występują na niej również żadne zjawiska tektoniczne. Ponadto na powierzchni można spotkać wiele urwisk i kanionów. Temperatura na planecie waha się      od -180° C  do 430°C.
Jego masa wynosi 0,0552 Masy Ziemi. Średnica planety na równiku wynosi zaledwie 4 879 km. Merkury obiega Słońce w 87,969 dni. Prędkość Merkurego na orbicie to 172 248 km/godz i jest to najszybsza planeta w Układzie Słonecznym. Co ciekawe pełny obrót planety wokół własnej osi zajmuje Merkuremu 58d 15h 26min, co powoduje jedną ciekawą anomalię na niebie Merkurego. Otóż Słońce nie porusza się na niebie tej planety, jak na Ziemi. Gdybyśmy obserwowali jego wschód, to gdzieś koło południa Słońce zatrzymuje się na niebie Merkurego - zawraca, po czym znów się zatrzymuje i kontynuuje swą pierwotną wędrówkę.


Starożytni Grecy nazywali planetę Στίλβων (Stílbōn), co oznaczało „migotanie”, oraz Ἑρμάων (Hermáōn). Później wprowadzili nazwę Apollo na określenie Merkurego o poranku i Hermes na planetę widzianą wieczorem. Około IV wieku p.n.e. greccy astronomowie zrozumieli, że obie nazwy odnoszą się do tego samego ciała.
Rzymianie nazwali planetę imieniem boskiego posłańca – Merkurego, odpowiednika greckiego Hermesa.
W starożytnych Chinach Merkury znany był jako Chen Xing, „Gwiazda Godzinna”. Utożsamiany był z kierunkiem północnym i żywiołem wody w filozofii wu xing, a przyporządkowanym mu kolorem był czarny.
Mitologia hinduistyczna używa imienia Budha dla Merkurego – na cześć boga handlarzy i opiekuna środy.
Bóg Odyn (lub Woden) z mitologii germańskiej, od którego wywodzi się angielska nazwa środy (Wednesday, od Woden's day), również utożsamiany był z Merkurym.
Majowie wyobrażali sobie Merkurego jako sowę lub cztery sowy (dwie o poranku i dwie wieczorem), będące posłańcami zaświatów.

Merkury

Wszechświat i nasz układ planetarny

 

Układ Słoneczny jest zbiorem ciał astronomicznych znajdujących się pod dominującym wpływem pola grawitacyjnego Słońca. Galaktyka, w której znajduje się Układ Słoneczny nazwana jest Drogą Mleczną. Jest ona skupiskiem ponad 400 miliardów gwiazd, oraz ogromnej ilości materii międzygwiazdowej. Ma ona średnicę długości 100000 lat świetlnych. Droga Mleczna jest galaktyką spiralną, mająca o kształt spłaszczonego dysku. Skupia on. większość masy galaktyki. Galaktyka obiega jej centralne zagęszczenie zwane jądrem galaktyki. Gwiazdy obiegają jądro galaktyki. z różnymi prędkościami. Prawdopodobnie w jądrze Drogi Mlecznej znajduje się ogromna masa, która ściśnięta do niewielkiej objętości mogła utworzyć tzw. czarną dziurę. Jest to twór, który ma tak dużą masę skupioną w niewielkiej objętości i tak silne przyciąganie, że nic nie jest w stanie jej opuścić, nawet światło. Obecnie znane jest zjawisko rozszerzania się Wszechświata, czyli oddalania się od siebie galaktyk. Im dalej znajdują się dane galaktyki, tym rozszerzają się one z większą prędkością. Najodleglejsze galaktyki znajdują się w odległości 10- 12 miliardów lat świetlnych, tak więc musiały oddalać się z prędkością światła. Zakłada się, że kiedyś wszystkie galaktyki skupione były w jednym punkcie, lecz ok. 15 miliardów lat temu nastąpił Wielki Wybuch. Od tej chwili Wszechświat rozszerza się z jednakową prędkością we wszystkich kierunkach.

 Układ planetarny w którym znajduje się Ziemia powstał ok. 4,6 miliarda lat temu. Układ Słoneczny składa się ze: Słońca, ośmiu planet, naturalnych satelitów (księżyców) planet, planetoid, komet, ciał meteorowych oraz pyłu i gazu międzyplanetarnego. Słońce jest gwiazdą i zawiera w sobie 99,9 % masy zawartej w ciałach Układu Słonecznego.